یک خودرو از اجزای مختلفی تشکیل شده است. اما به طور کلی به دو بخش اصلی و فرعی تقسیم‌بندی می‌شوند. یکی از قطعات اصلی ماشین گیربکس آن است که وظیفه حرکت دادن ماشین را به عهده دارد.
اما عملکرد صحیح گیربکس به دسته‌های گیربکس وابسته است. در صورت خرابی دسته گیربکس ممکن است قطعات متعددی از موتور، گیربکس و سایر بخش‌های خودرو دچار آسیب شوند. این خرابی در اکثر موارد نشانه‌هایی در پی دارد.
در طول این مقاله به همراهی هم علائم خرابی دسته گیربکس را بررسی خواهیم کرد تا در صورت مواجهه با هر یک از این نشانه‌ها بتوانید در اسرع وقت اقدام درست را داشته باشید.
دسته گیربکس چیست؟
در ابتدا لازم است بگوییم که بسیاری دسته گیربکس را همان دسته موتور می‌دانند. در صورتی که اینطور نبوده و یک خودرو هم داری دسته موتور و هم دسته گیربکس است. برخی نیز به دسته گیربکس، دسته موتور گیربکس می‌گویند.
در زبان انگلیسی به دسته موتور Engine mount و به دسته گیربکس Transmission mount گفته میشود.
دسته گیربکس یک قطعه مکانیکی کوچک و ارزان قیمت است. اما مسئولیت مهم و موثری در عملکرد خودرو شما به عهده دارد. دسته گیربکس از پایه‌های فولادی و لاستیک تشکیل شده است. به واسطه پایه‌های فلزی و پیچ و مهره‌ها و در بعضی مواقع با جوش دادن، گیربکس را به شاسی خودرو متصل می‌کند.
لاستیک استفاده شده در دسته گیربکس‌ها، فرآوری شده و بسیار بادوام می‌باشد. همچنین برای تحمل وزن موتور و گیربکس و در مقابل دما بهینه‌سازی شده است.
دسته گیربکس‌ها فقط از قطعات لاستیکی تشکیل نشده‌اند. برخی از آنها نیز هیدرولیکی و پر از مایع می‌باشند و با هدف جذب ارتعاشاتی که نوع دسته لاستیکی قادر به گرفتن آن نیست طراحی شده‌اند. اما هم دوام کمتری دارند و هم گران‌تر هستند.
تعداد دسته‌ها، نوع و محل قرارگیری آنها بسته نوع موتور و گیربکس به کار رفته در وسیله نقلیه متفاوت است. هر اتومبیلی معمولا روی هم رفته از 3 یا 4 دسته موتور و دسته گیربکس بهره می‌برد.
گفتنی است که دسته گیربکس و دسته موتور، از نظر هدف و طراحی شبیه هم هستند. خراب شدن یک دسته موتور به اندازه خرابی دسته گیربکس مهم است.
برخی از صاحبان وسایل نقلیه شاید از میزان اهمیت این دسته‌ها بی خبر باشند. در صورتی که خرابی آنها حتما منجر به آسیب دیدن موتور و گیربکس خودرو خواهد شد.
وظایف دسته گیربکس و دسته موتور
دسته گیربکس و دسته موتور فقط در نقش نگهداره و اتصال دهنده عمل نمی‌کنند بلکه وظایف کلیدی دیگری نیز در خودرو ایفا می‌کند که در زیر آنها را بیان خواهیم کرد.
- دسته‌های گیربکس و موتور در زمان شتاب گیری و تعویض دنده، لرزش‌های حاصل از شتاب گیری ماشین و تعویض دنده را می‌گیرند.
- از حرکت موتور در زمان روشن بودن و حرکت خودرو جلوگیری می‌کنند.
- سبب می‌شوند گشتاور مستقیما به گیربکس و تایرهای خودرو ضربه وارد نکند.
- از لرزش‌های فرمان جلوگیری کرده و رانندگی لذت بخش‌تری را برای شما به ارمغان می‌آوردند.
- دسته‌ها، ارتعاشات حاصل از کارکردن موتور و گیربکس را گرفته و از وارد شدن این لرزش‌ها به کابین خودرو جلوگیری می‌نمایند.
- ضربات وارد شده در هنگام عبور از ناهمواری‌ها، دست‌اندازها و گرفتن ناگهانی ترمز را تعدیل می‌کنند.
علائم خرابی دسته گیربکس
دسته گیربکس یک قطعه مکانیکی کاربردی و مهم در خودرو شماست. خرابی دسته گیربکس می‌تواند آسیب‌های شدیدی را به قطعات مختلف یک اتومبیل وارد کند.
همان طور که بالاتر نیز مشاهده کردید، دسته گیربکس وظایف زیادی را به عهده دارد. در نتیجه بعد از کارکرد خودرو در مسافت‌های بالا و اصطکاک، دچار سایش و پارگی میشود. اما خوشبختانه نشانه های خرابی دسته گیربکس در این مواقع، می‌تواند شما را آگاه کند.
از طرفی شناخت علائم خرابی گیربکس، به شما کمک می‌کند تا بتوانید آن را به موقع تعویض کنید. با اینکار از به وجود آمدن مشکلات متعدد و پرهزینه برای موتور، گیربکس و اجزای آنها پیشگیری می‌کنید. ضمناً می‌توانید انواع دسته‌های گیربکس خودروهای رنو را از فروشکاه رنو صفری با بالاترین کیفیت تهیه نمایید.
صدای تق تق، ضربه زدن و کوبیدن
شنیدن صدای تق تق، ضربه زدن و کوبیدن از اتومبیلتان از نشانه‌های بارز خرابی دسته گیربکس است.
همانطور که یک دسته سالم و بدون مشکل ارتعاشات، تقه‌ها و ضربه‌ها را می‌گیرد برعکس دسته گیربکس معیوب خودش منجر به ایجاد صداهای غیرمعمول در ماشین میشود.
این کوبیدن‌ها در واقع به خاطر برخورد قطعاتی است که در اثر خرابی دسته گیربکس به هم برخورد می‌کنند. همچنین صداها در زمان عبور از دست‌اندازها، تعویض دنده‌ها، شتاب گرفتن ماشین و ترمز گرفتن بیشتر به گوش می‌رسند.
دلیل دیگر، خرابی بلوک‌های لاستیکی بین شاسی و دسته گیربکس خودرو است که لرزش را از دسته گیربکس به شاسی ماشین منتقل می‌کنند.
مشکلات ایجاد شده در فرمان خودرو
از علائم دیگر خرابی دسته گیربکس یا به گفته عموم دسته موتور گیربکس، عدم کنترل راحت فرمان خودرو در پیچ‌ها و کشیده شدن آن به یک سمت است.
وقتی که دسته‌ها خراب می‌شوند، قادر به نگهداری محکم و ایمن موتور و گیربکس نیستند. بنابراین در هنگام پیچیدن خودرو ممکن است موتور جهت عکس هدایت فرمان از جایش حرکت کند و سبب عدم تعادل در وزن ماشین شود. همین مساله نیز روی حرکت خودرو تاثیر می‌گذارد.
متحرک شدن موتور خودرو به علت خرابی دسته گیربکس
ساختار اتومبیل‌ها به نحوی است که در حالت عادی نیز موتور هنگام کار کردن تکان می‌خورد. اما خرابی دسته گیربکس و دسته موتور باعث میشود در هنگام رانندگی و تکان‌های خودرو، موتور آزادانه در همه جا حرکت کند. زیرا دسته‌های آسیب دیده نمی‌توانند آن را محکم در محفظه موتور نگه‌دارند.
صداهایی که در این مورد از علائم خرابی دسته گیربکس خواهید شنید بسیار به نشانه‌های قبلی شباهت دارد. برای تشخیص دقیق‌تر بهتر است زمانی دور موتور بالا می‌رود و یا شتاب می‌گیرید به حرکت موتور خودرو توجه کنید.
تکان‌ها و لرزش‌های شدید ناشی از خرابی دسته گیربکس
از دیگر نشانه های خرابی دسته گیربکس که در هنگام سرعت بالا و شتاب گرفتن خودرو متوجه خواهید شد. لرزش‌های بسیار شدید است. اگر محور محرک ماشین شما دیفرانسیل‌های جلو باشند، در هنگام روشن کردن موتور احتراق، یک حرکت عقب به جلو از ماشین خواهید دید. برای اتومبیل‌هایی که دیفرانسیل عقب محور محرک آنهاست، لرزش به آن شدن نبوده ولی ادامه‌دار است.
در واقع این تکان‌ها و لرزش‌ها بخاطر بلوک لاستیکی آسیب دیده است. چراکه روی دسته گیربکس لرزش ایجاد کرده و کنترل ارتعاشات موتور را برای آن سخت می‌کند. عدم جذب این ارتعاش‌ها باعث تکان‌ها و لرزش بیش از حد در کل خودرو میشود.
آسیب دیدن شفت درایو موتور
دسته گیربکس معیوب نمیتواند به وظیفه خود در قبال متعادل کردن و پشتیبانی از شفت درایو موتور عمل کند. خرابی دسته گیربکس باعث آسیب به گیربکس شده و در اثر آن نیز شفت درایو مشکل پیدا می‌کند.
آسیب دیدن و خرابی شفت درایو می‌تواند باعث ایجاد مشکل در هنگام تعویض دنده شود.
ناهماهنگی گیربکس در اثر خرابی گیربکس
یک دیگر از وظایف دسته گیربکس اطمینان از هماهنگی گیربکس با محور محرک موتور است. بنابراین یک دسته گیربکس خراب اینکار را هم نمیتواند به درستی انجام دهد.
یک نشانه دیگر خرابی دسته گیربکس آسیب دیدن شدید محفظه گیربکس است.
نحوه تشخیص خرابی دسته گیربکس
ممکن است ماشین شما هیچ علائمی از خرابی دسته گیربکس نشان ندهد. پس لازم است که به صورت دوره‌ای خودروی شما توسط خودتان یا مکانیک بررسی شود تا در صورت خرابی دسته گیربکس سریعاً متوجه شده و از مشکلات احتمالی پیشگیری کنید.
لازم است بدانید فرقی ندارد خودرو شما دنده ای است یا اتومات، علائم خرابی دسته گیربکس اتوماتیک همانند نوع دنده‌ای آن می‌باشد.
همان طور که بالاتر گفتیم خرابی دسته موتور هم مانند خرابی دسته گیربکس بسیار حائز اهمیت است. این دو در واقه با همکاری هم عملکرد مناسب خودرو و قطعات مرتبط را رقم می‌زنند. از همین رو دلایل خرابی دسته موتور نیز شبیه به خرابی دسته گیربکس بوده و راه تشخیص هر دو نیز یکسان است.
گوش دادن به صداهای کوبیدن، تق تق کردن و یا ضربه زدن
در زمان روشن و یا خاموش شدن موتور خوب به صدای تق تق کردن گوش کنید. همچنین وقتی دور موتور افزایش می‌یابد صدای کوبیدن خواهید شنید. در این هنگام به احتمال زیاد دسته گیربکس خراب شده است.
نگاه کردن زیر خودرو
دسته گیربکس‌ها و دسته موتورها به وضوح در زیر ماشین قابل مشاهده هستند. پس به وسیله جک ماشین را بالا ببرید و خوب زیر آن را بررسی کنید. ممکن است پیچ و مهره‌های موجود در دسته گیربکس شل و یا گم شده باشند. در حالت نیازی به تعویض دسته گیربکس نیست! کافیست پیچ مهره را سفت کنید و یا اگر مفقود شده بودند جایگزین نمایید.
اگر دسته گیربکس شکسته و یا پوسیده شده باشد نیز به راحتی می‌توانید تشخیص دهید. در اینصورت باید سریعاً تعویض شود.
سخن پایانی
خرابی دسته گیربکس معمولاً زود به زود اتفاق نمی‌افتد. اما به دلیل وظایف زیادی که دسته گیربکس‌ها بر عهده دارند ممکن است پس از مدتی، بخصوص در کیلومترهای بالای کارکرد خودرو، دچار ساییدگی، فرسودگی و پارگی شوند.
خرابی دسته گیربکس باعث حرکت آزادانه و بیش از حد موتور خودرو میشود در نتیجه بخش‌های زیادی ممکن است آسیب ببینند. همچنین گیربکس ماشین و محفظه نگهدارنده آن و دیگر اجزای تشکیل دهنده نیز پس از مدتی دچار خرابی خواهند شد.
اقدام به موقع برای رفع خرابی دسته گیربکس بسیار مهم است. چرا که در صورت بی توجهی قطعاً متحمل هزینه بالایی برای تعمیر بخش‌های مختلف ماشینتان خواهید شد. در طول این مقاله به علائم خرابی دسته گیربکس پرداختیم و نحوه تشخیص را هم بیان کردیم، امیدواریم این نکات مفید واقع شوند.
منابع:
دیگر مطالب رنو صفری :
نظر بدهید